Πώς θα ελαφρύνουν οι ισολογισμοί από δάνεια 25 δισ.

[ad_1]

Της Νένας Μαλλιάρα

Σε ένα κρίσιμο διάστημα συμπυκνωμένης δράσης με επίκεντρο τη μείωση των “κόκκινων” δανείων και τον σχεδιασμό για τη σταθερή αύξηση της κερδοφορίας τους μπαίνουν οι τράπεζες από τον Σεπτέμβριο. Με εφαλτήριο τον μήνα αυτόν και ορίζοντα ενός εξαμήνου, οι τράπεζες θα βγάλουν εκτός των ισολογισμών τους μη εξυπηρετούμενα δάνεια άνω των 25 δισ. ευρώ, τα 10 εξ αυτών μέσω απευθείας πωλήσεων και τα υπόλοιπα μέσω τιτλοποιήσεων.

Η μείωση αυτή θα συνδυαστεί με αλλαγές στη μορφή των τραπεζών, αφού αναπόφευκτα το αντικείμενο της διαχείρισης των NPLs θα βγει εκτός τραπεζικών ιδρυμάτων, αποσπώντας και τους τραπεζοϋπαλλήλους που απασχολούνται μέχρι σήμερα στον συγκεκριμένο τομέα. Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, πάνω από 2.000 εργαζόμενοι στις τράπεζες θα μεταπηδήσουν σε εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων μέχρι τα τέλη του έτους.

Έξοδος μη εξυπηρετούμενων δανείων και έξοδος προσωπικού (δηλαδή μείωση λειτουργικού κόστους) από τους ισολογισμούς των τραπεζών, θα αποτελέσουν συνδυαστικά το mega project που θα εκπονήσουν οι τράπεζες με στόχο την αύξηση των εσόδων και της κερδοφορίας τους.

Οι εξελίξεις στο μέτωπο της μείωσης των “κόκκινων” δανείων θα επιταχυνθούν σημαντικά μέσα στο 2020, αυξάνοντας σταδιακά και τον όγκο των “κακών” δανείων που θα βγαίνουν από τους ισολογισμούς των τραπεζών, με την αρωγή των συστημικών λύσεων που έχουν προταθεί από το ΤΧΣ και την ΤτΕ. Η πρώτη εξ αυτών αναμένεται να λάβει την έγκριση των ευρωπαϊκών αρχών μέσα στον Σεπτέμβριο και η δρομολόγησή της να συμπέσει με τις πρώτες τιτλοποιήσεις των τραπεζών. Όσο για την πρόταση της ΤτΕ, εξετάζεται πλέον με μεγαλύτερο ενδιαφέρον και εκτιμάται ότι θα μπορέσει να “τρέξει” παράλληλα, όταν θα έχουν υπάρξει εμπειρικά αποτελέσματα από τη λειτουργία του Asset Protection Scheme του ΤΧΣ.

Επί του παρόντος, ωστόσο, το ενδιαφέρον εστιάζεται στο πώς θα κινηθεί η κάθε τράπεζα ξεχωριστά με ίδιες δυνάμεις. Σημειώνεται ότι στο τέλος Μαρτίου 2019 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανήλθαν σε δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 1,8 δισ. ευρώ από το τέλος Δεκεμβρίου 2018 και 27,2 δισ. ευρώ από τον Μάρτιο του 2016 όταν είχε καταγραφεί το υψηλότερο επίπεδο ΜΕΔ. Η υποχώρηση τους στο α’ τρίμηνο του 2019 ήταν κυρίως αποτέλεσμα διαγραφών (900 εκατ. ευρώ) και πωλήσεων (800 εκατ. ευρώ). Ο λόγος των ΜΕΔ προς το σύνολο των δανείων κινείται αυτή τη στιγμή στο 45,2%.

H Alpha Bank

Το επόμενο σημαντικό κομμάτι στη “σύνθεση” του παζλ των κινήσεων για τη μείωση των NPLs, αναμένεται να βάλει η Alpha Bank, με τις πληροφορίες να θέλουν την τράπεζα να ετοιμάζει θεαματική κίνηση. Η κίνηση αυτή θα μπορούσε να αποτελεί μια σύνθεση ή κάτι μεταξύ των πρωτοβουλιών που έχουν δρομολογήσει για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους, η Eurobank και η Τράπεζα Πειραιώς. Ωστόσο, αυτό που θα κρίνει το πώς θα κινηθεί η Alpha Bank είναι σίγουρα το κεφαλαιακό “μαξιλάρι”, ύψους 1,8 δισ. ευρώ που διαθέτει η τράπεζα, το οποίο της δίνει την άνεση να “κάψει” κεφάλαια στην περίπτωση που θέλει να κινηθεί ταχύτερα για τη μείωση των NPLs.

Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι η Alpha Bank έχει “τρέξει” ταχύτερα από τις άλλες τράπεζες στο μέτωπο των πωλήσεων “κόκκινων” δανείων (με πωλήσεις ύψους 6,8 δισ. ευρώ το 2018, που την έχουν κατατάξει στην πρώτη θέση στην Ελλάδα και έβδομη στην Ευρώπη σε επίπεδο πωλήσεων NPLs), δίνει μια άλλη οπτική επιλογών για την Τράπεζα. Με την οπτική αυτή, δεν υπάρχει ανάγκη “επιθετικών” κινήσεων, ειδικά στην περίπτωση που η Τράπεζα διαβλέπει σημαντική βελτίωση των οικονομικών συνθηκών που θα της επέτρεπαν να αποκομίσει, σταδιακά κινούμενη, μεγαλύτερες αποδόσεις από τα χαρτοφυλάκια των προβληματικών δανείων.

Η ισορροπία μεταξύ των δύο αυτών παραμέτρων –κεφαλαιακού “μαξιλαριού” και προβαδίσματος στις πωλήσεις NPLs– φαίνεται ότι θα κρίνει τις αποφάσεις της διοίκησης της Alpha Bank σχετικά με την “απάντησή” της στις κινήσεις Eurobank και Τράπεζας Πειραιώς και βεβαίως, υπό το πρίσμα της γενικευμένης πίεσης του SSM για ταχύτερα αποτελέσματα στη μείωση των “κόκκινων” δανείων.

Όπως είχε ανακοινώσει η Alpha Bank κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων α’ τριμήνου 2019, στο διάστημα Μαρτίου 2019-Δεκεμβρίου 2019 στοχεύει σε μείωση των NPEs κατά 5,2 δισ. ευρώ, από τα 21,4 στα 16,2 δισ. ευρώ.

Μέρος του στόχου αυτού θα επιτευχθεί με την πώληση του χαρτοφυλακίου εξασφαλισμένων δανείων με την επωνυμία Neptune, για το οποίο η Τράπεζα έλαβε, σύμφωνα με πληροφορίες του “Κ”, μη δεσμευτικές προσφορές στις 5 Αυγούστου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, μεταξύ όσων υπέβαλαν αρχικό ενδιαφέρον είναι η Bain Capital, η Apollo, η Fortress και η LoneStar. Το χαρτοφυλάκιο αφορά δάνεια περίπου 1.100 μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μικτής λογιστικής αξίας 1,8 δισ. ευρώ και καταγγελμένα, σε ποσοστό 80% του χαρτοφυλακίου, από την Τράπεζα.

Η Alpha Bank ετοιμάζει επίσης τιτλοποίηση στεγαστικών δανείων (project Orion), ύψους 2,5 δισ. ευρώ, ενώ μέχρι τα τέλη του έτους αναμένεται να “τρέξει” και πώληση δανείων χωρίς εξασφαλίσεις 800 εκατ. ευρώ.

Η Eurobank

Προβάδισμα έναντι του ανταγωνισμού, καθώς θα μπορέσει να επιτύχει ήδη από φέτος μείωση του δείκτη NPE αρκετά κάτω του 20% και να θέσει τις βάσεις για ισχυρή κερδοφορία τα επόμενα χρόνια, έχει αποκτήσει η Eurobank.

Ο στόχος της Eurobank θα επιτευχθεί κατόπιν της συμφωνίας με την PIMCO, η οποία προβλέπει την πώληση της πρώτης τιτλοποίησης στεγαστικών NPLs (πρόκειται για το χαρτοφυλάκιο Pillar, ύψους 2 δισ. ευρώ), καθώς επίσης την αποκλειστική διαπραγμάτευση για την πρώτη τιτλοποίηση δανείων μεικτών χαρτοφυλακίων (project Cairo, ύψους 7,4 δισ. ευρώ) και την πώληση της πλειοψηφίας των μετοχών της θυγατρικής εταιρείας διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων της Τράπεζας, FPS. Πρόκειται για μια συμφωνία που, όταν ολοκληρωθεί σε όλα τα σκέλη της, θα εξυγιάνει καταλυτικά τον ισολογισμό της Τράπεζας, φέρνοντας, ήδη από το τέλος του τρέχοντος έτους, τον δείκτη NPE στο 16% και με προοπτική αυτός να υποχωρήσει στο 8,8% στο τέλος του 2021.

Τόσο για την εξαγορά της FPS, όσο και για την εξαγορά του χαρτοφυλακίου Cairo, η PIMCO διενεργεί due diligence. Η περίοδος των αποκλειστικών διαπραγματεύσεων με τη Eurobank για την ολοκλήρωση της συναλλαγής είναι η 30ή Σεπτεμβρίου 2019.

Σύμφωνα με πληροφορίες του “Κ”, η Eurobank θα κρατήσει ποσοστό 20% στην FPS, διατηρώντας στενή σχέση με την εταιρεία ακόμη και μετά την πώλησή της, όταν δεν θα ενοποιείται στα οικονομικά αποτελέσματα της Τράπεζας. Η στενή σχέση που θα διατηρηθεί είναι προφανής από το γεγονός ότι η Τράπεζα θα έχει άμεσο ενδιαφέρον για την πορεία των ανακτήσεων από τα χαρτοφυλάκια Pillar και Cairo, τα οποία θα διαχειρίζεται η FPS.

Η Τράπεζα Πειραιώς

Διαφορετική στρατηγική ακολούθησε η Τράπεζα Πειραιώς, προχωρώντας σε συμφωνία μακροχρόνιας στρατηγικής συνεργασίας με την Intrum, για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και της ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται στην ιδιοκτησία της Τράπεζας Πειραιώς, μέσω της ίδρυσης της κορυφαίας ανεξάρτητης εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις για την ελληνική αγορά. Η συμφωνία προβλέπει ειδικότερα ότι:

− Η εσωτερική πλατφόρμα διαχείρισης του Recovery Banking Unit της Τράπεζας Πειραιώς θα μεταβιβασθεί σε μια νέα εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις. Ποσοστό 80% της νέας εταιρείας θα ανήκει στην Intrum και 20% στην Τράπεζα Πειραιώς.

− Η νέα εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων θα συνάψει σύμβαση για τη διαχείριση σε αποκλειστική βάση υφιστάμενων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων 27 δισ. ευρώ της Τράπεζας, καθώς και μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που θα δημιουργούνται.

Επιπλέον, η νέα εταιρεία θα διαχειρίζεται και μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα από τρίτες πηγές. Η αρχική διάρκεια της σύμβασης θα είναι δεκαετής.

− Μια δεύτερη εταιρεία διαχείρισης θα δημιουργηθεί, με την ίδια μετοχική σύνθεση, και θα διαχειρίζεται το χαρτοφυλάκιο REOs της Τράπεζας αξίας 1 δισ., ενώ θα διαχειρίζεται επίσης και REOs προερχόμενα από τρίτες πηγές.

Η συμφωνία της Τρ. Πειραιώς με την Intrum θα ξεκινήσει να υλοποιείται από την 1η Οκτωβρίου 2019. Σημειώνεται ότι, για φέτος, η Τράπεζα στοχεύει σε μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της κατά 3,5 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με πληροφορίες του “Κ”, η Τράπεζα Πειραιώς πρόκειται να καταλήξει σύντομα στην επιλογή αγοραστή για το χαρτοφυλάκιο Iris, ανεξασφάλιστων NPLs 700 εκατ. ευρώ, ενώ ετοιμάζει τιτλοποίηση στεγαστικών δανείων 2 δισ. ευρώ για το α’ τρίμηνο του 2020. Η Τράπεζα θα τιτλοποιήσει άλλα 4 δισ. ευρώ μέχρι το 2021.

Η Εθνική Τράπεζα

Εντελώς αυτόνομη στρατηγική, βασισμένη σε πωλήσεις και κυρίως ρυθμίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων, χαράσσει η Εθνική Τράπεζα, με άγνωστο αν θα επιχειρήσει “επιθετικότερη” κίνηση.

Στο πλάνο μετασχηματισμού που έχει ανακοινώσει η Τράπεζα, η μείωση των NPEs είναι αυξημένη κατά 1,5 δισ. ευρώ φέτος, ενώ προβλέπεται μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά 11,5 δισ. ευρώ μέχρι τα τέλη του 2021. Ειδικότερα, για τα τέλη του 2019 ο στόχος για τα NPEs διαμορφώνεται στα 11,1 δισ. ευρώ, για το τέλος του 2020 στα 8,9 δισ. ευρώ και στα 4,3 δισ. το 2021.

Μετά την πώληση του χαρτοφυλακίου εξασφαλισμένων δανείων Symbol, ύψους 900 εκατ. ευρώ, και την πώληση του χαρτοφυλακίου ανεξασφάλιστων NPLs, Mirror, ύψους 1,2 δισ. ευρώ, οι πληροφορίες του “Κ” αναφέρουν πως η ΕΤΕ θα προχωρήσει τον Σεπτέμβριο στην πώληση της συνέχειας του Symbol (το Symbol II θα περιλαμβάνει δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων με εξασφαλίσεις, ύψους 800 εκατ. ευρώ). Παράλληλα, η Τράπεζα θα προχωρήσει στη διάθεση προς διαχείριση 2 μικρών στεγαστικών χαρτοφυλακίων.

Μετακινούνται πάνω από 2.000 εργαζόμενοι

Αλλάζει μέχρι τέλος έτους και το τοπίο της απασχόλησης στις τράπεζες

Η μείωση των “κόκκινων” δανείων θα συνοδευτεί με την απόσχιση ολόκληρων μονάδων από τις τράπεζες, οι οποίες μέχρι σήμερα διαχειρίζονταν τα NPLs. Μέσω των αποσχίσεων (carve – out), θα φύγουν προσεχώς από τις τράπεζες άνω των 2.000 εργαζομένων, οι οποίοι θα διατηρήσουν μεν το καθεστώς του τραπεζοϋπαλλήλου, χωρίς όμως να επιβαρύνουν τον ισολογισμό των τραπεζών. Με τον τρόπο αυτό, οι τελευταίες θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στην δέσμευσή τους έναντι του SSM για μείωση του λειτουργικού κόστους. Μέσω της μείωσης αυτής, άλλωστε, οι τράπεζες θα μπορέσουν να αντισταθμίσουν τη μείωση των εσόδων και να προσανατολίσουν τις προσπάθειες στην αύξηση τόσο των εσόδων, όσο και της κερδοφορίας.

Η μεταφορά προσωπικού εκτός τραπεζών είναι “προαπαιτούμενο” για τη μαζική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Και αυτό προκύπτει από τα δύο deals, Eurobank και Τράπεζας Πειραιώς, με PIMCO και Intrum, αντίστοιχα.

Σημαντική παράμετρος του deal της Eurobank με την PIMCO είναι η πώληση της θυγατρικής εταιρίας διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων της Eurobank, FPS, μέσω της οποίας θα υλοποιηθεί ο μετασχηματισμός της Τράπεζας μέχρι το τέλος του έτους. Με την πώληση της FPS, όλο το κομμάτι των NPLs θα αποσπαστεί από την Τράπεζα σε μία νέα οντότητα στην οποία θα μεταφερθούν και οι περίπου 1.100 εργαζόμενοι της FPS. Σημειώνεται ότι σήμερα η FPS διαχειρίζεται NPLs ύψους 23 δις. ευρώ, εκ των οποίων 6,5 δις. ευρώ αφορούν σε 4 χαρτοφυλάκια τρίτων. Αναλαμβάνοντας για πρώτη φορά και διαχείριση επιχειρηματικών δανείων λόγω του χαρτοφυλακίου Cairo, τα υπό διαχείριση δάνεια της FPS θα ξεπεράσουν τα 26 δις. ευρώ στα τέλη του έτους.

Στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς, η δημιουργία νέας εταιρίας διαχείρισης NPLs σε συνεργασία με την Intrum, θα απαιτήσει τη μεταφορά στη νέα εταιρία από 1ης Οκτωβρίου, περίπου 1.300 εργαζομένων της μονάδας RBU. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει συμφωνήσει με την ΟΤΟΕ τη διατήρηση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων που θα μεταπηδήσουν στη νέα εταιρία διαχείρισης.

Σε carve – out θα προχωρήσει και η Alpha Bank στην περίπτωση που αποφασίσει τη σύναψη κάποιας εξωτερικής συνεργασίας για μαζική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων της, τα οποία τώρα χειρίζεται η αρμόδια εσωτερική διεύθυνση της Τράπεζας.

Με το δεδομένο ότι το μέλλον των τραπεζικών εργασιών και της δομής των τραπεζών θα βαίνει συρρικνούμενο, ενώ από την άλλη, θα αναπτύσσεται τα επόμενα χρόνια η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η μετακίνηση τραπεζοϋπαλλήλων στα νέα σχήματα διαχείρισης NPLs που θα δημιουργηθούν, θα περισώσει θέσεις εργασίας, προσφέροντας επιπλέον νέες ευκαιρίες καριέρας στους εργαζόμενους.