Στον "πάγο" άφησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τα σχέδια ΤΧΣ και ΤτΕ για τη μ...
25/08/201920:00

“Κλείδωσε” η συμφωνία για τα “κόκκινα” δάνεια

[ad_1]

Του Γ. Αγγέλη

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του “Κ” από την Αθήνα και τις Βρυξέλλες, “κλειδώνει”, εκτός απροόπτου, μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου το αργότερο η προώθηση του “ελληνικού” (και όχι ιταλικού, όπως υπενθυμίζουν από το ΥΠΟΙΚ) μοντέλου για την τιτλοποίηση του πρώτου μεγάλου όγκου NPEs, με βάση την πρόταση του ΤΧΣ/ΥΠΟΙΚ.

H υιοθέτηση του προσαρμοσμένου στα ελληνικά δεδομένα μοντέλου εγγύησης του Δημοσίου σε τιτλοποιημένα περιουσιακά στοιχεία –αυτό που αρχικά αναφερόταν ως ιταλικό μοντέλο (Assets Protection Scheme, APS)– έχει ήδη γίνει αντικείμενο τεχνικής επεξεργασίας από τις υπηρεσίες της DGComp. Η διαφορά με το ιταλικό μοντέλο αφορά το γεγονός ότι η πρόταση που έχουν υιοθετήσει ΤΧΣ/ΥΠΟΙΚ οφείλει να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι η πιστοληπτική διαβάθμιση του χρέους της χώρας είναι ακόμη non investment grade, σε αντίθεση με το ιταλικό μοντέλο.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται τόσο από παράγοντες στην DGComp όσο και από την πλευρά του ΥΠΟΙΚ, η επεξεργασία είναι πλέον “ώριμη” να καταλήξει σε οριστική απόφαση, μετά βεβαίως το “ΟΚ” που αναμένεται να δώσει η αρμόδια επίτροπος, κυρία Βεστάγκερ. Με βάση την πρόταση αυτή, το ελληνικό Δημόσιο εμπλέκεται μόνο στην παροχή εγγυήσεων, τις οποίες “αγοράζουν” οι τράπεζες και μόνο για το κομμάτι των senior ομολόγων που θα εκδοθούν.

Το χαρακτηριστικό αυτό, άλλωστε, είναι που διαφοροποιεί το “ελληνικό σχήμα” από το αντίστοιχο “ιταλικό”, καθώς το ιταλικό χρέος παραμένει –ακόμη– στην τελευταία βαθμίδα του investment grade (“ΒΒΒ”).

Ο όγκος των τιτλοποιήσεων αρχικά είχε υπολογιστεί με το σχήμα αυτό ότι θα μπορούσε να αγγίξει τα 16 δισ. ευρώ, αλλά ήδη οι προσδοκίες κάνουν λόγο για ποσά που σταδιακά θα ξεπεράσουν τα 20 ή και 24-25 δισ. ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρεται από τις εμπλεκόμενες πλευρές, ήτοι το ΥΠΟΙΚ και τις τράπεζες, η έγκριση του σχήματος αυτού θα προκαλέσει ένα θετικό σοκ στην τραπεζική αγορά, καθώς θα είναι η πρώτη φορά που ξεκλειδώνει η θεσμική αντιμετώπιση για ένα τόσο μεγάλο μέρος του τραπεζικού προβλήματος που είναι τα NPEs αλλά, βέβαια, και τα NPLs.

Στη ΔΕΘ οι ανακοινώσεις

Οι προσπάθειες που βρίσκονται σε εξέλιξη τόσο από πλευράς ΥΠΟΙΚ όσο και από πλευράς DGComp στοχεύουν στο να έχει “κλειδώσει” η έγκριση του σχήματος πριν από τη ΔΕΘ, έτσι ώστε η ανακοίνωσή του να αποτελέσει ένα από τα βασικότερα στοιχεία των κυβερνητικών εξαγγελιών για το τραπεζικό σύστημα και την… επανεκκίνησή του.

Επιπλέον, όμως, η σχετική “βιασύνη” έχει να κάνει με το γεγονός ότι θα πρέπει οι εξελίξεις στο επίπεδο αυτό να προλάβουν το εξαιρετικά ευνοϊκό ακόμη διεθνές περιβάλλον, καθώς οι τίτλοι (ομολογιακά δάνεια) που θα προκύψουν θα αποτελούν εστίες προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων που αναζητούν αποδόσεις σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούν τα “μηδενικά” επιτόκια.

Παράλληλα, βέβαια, τα τρία είδη τιτλοποιημένων ομολόγων που θα προκύψουν (senior, mezzanine, Junior) στο πλαίσιο του σχήματος αυτού (APS – Assets Protection Scheme) θα δημιουργήσουν μια νέα αγορά. Αυτή, σε συνδυασμό με τα ειδικά ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης –που επίσης πρόκειται να δρομολογηθούν– και στα οποία οι επενδυτές θα “αγοράζουν” και το ρίσκο της ζημίας σε περίπτωση εξυγίανσης των τραπεζών, σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας BRRD, θα έχει το πλεονέκτημα των συγκριτικά υψηλών αποδόσεων σε ένα περιβάλλον, όμως, που θα παρέχει σχετική ασφάλεια για τους επενδυτές.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι τον ίδιο μήνα έχει προγραμματιστεί επίσημη συνάντηση του νέου αρμόδιου για το τραπεζικό σύστημα υφυπουργού, κ. Γιώργου Ζαββού, στη Φρανκφούρτη με τον νέο επικεφαλής –και παλιό του γνωστό στις Βρυξέλλες– του SSM, κ. Αντρέα Ενρία.

Δεν υπάρχουν προς το παρόν ακριβείς πληροφορίες για την “ατζέντα” της συνάντησης, η οποία, πέραν του τυπικού, αναμένεται να περιλάβει μια συνολική συζήτηση σχετικά με τον σχεδιασμό του ΥΠΟΙΚ για την επανεκκίνηση του τραπεζικού συστήματος και ειδικά τους νέους όρους και τα χρονοδιαγράμματα απομείωσης των NPLs και NPEs στο τραπεζικό σύστημα.

Εφόσον, μάλιστα, δεν έχουν υπάρξει στο μεταξύ απρόοπτα, θα τεθεί στο τραπέζι της συνάντησης το συνολικό σχέδιο για την επόμενη ημέρα του τραπεζικού συστήματος, με συγκεκριμένους στόχους πριν από την έναρξη των stress tests, που θα δρομολογηθούν την άνοιξη του 2020.

Φθινόπωρο εξελίξεων

Σε κάθε περίπτωση, το φθινόπωρο αναμένεται “πυκνό” από πλευράς εξελίξεων για το τραπεζικό σύστημα, και ιδιαίτερα στη “σχέση” του με τις αλλαγές που πρόκειται να γίνουν στο δημόσιο χρέος. Αυτό αφορά ιδιαίτερα την αποπληρωμή του ΔΝΤ.

Μετά την επιβεβαίωση της ενεργοποίησης του σχήματος που έχει προταθεί για λογαριασμό του ΤΧΣ όσον αφορά την τιτλοποίηση των NPEs και το οποίο θα πάρει λίγο χρόνο, καθώς θα πρέπει να περάσει στα τέλη του Σεπτεμβρίου ή το αργότερο αρχές Οκτωβρίου ο σχετικός νόμος από τη Βουλή, θα “τρέξουν” οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις για την ενεργοποίηση του σχήματος. Σ’ αυτό πρόκειται να εμπλακούν και ξένες επενδυτικές τράπεζες, είτε ως σύμβουλοι είτε ως ανάδοχοι των τιτλοποιήσεων.

Παράλληλα, όμως, αναμένεται να ενεργοποιηθεί σταδιακά και με διακριτικό τρόπο η επέκταση της “επενδυτικής” δραστηριότητας των ελληνικών τραπεζών στη δευτερογενή αγορά ελληνικών ομολόγων. Οι κινήσεις αυτές αναμένεται να αποκτήσουν ορατό εύρος πριν από τα τέλη του έτους, ενισχύοντας τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών με τίτλους υψηλότερων αποδόσεων.

Μέσα στο περιβάλλον αυτό είναι πολύ πιθανό να προχωρήσει το ΥΠΟΙΚ/ΟΔΔΗΧ σε περαιτέρω κινήσεις αύξησης της ρευστότητας στη δευτερογενή αγορά με τη βήμα το βήμα υποκατάσταση των εκδόσεων εντόκων γραμματίων με μέσης διάρκειας ομολογιακές εκδόσεις και κυρίως εκδόσεις τριετίας, για τις οποίες υπάρχει αυξημένο αγοραστικό ενδιαφέρον.

Μέσα στο περιβάλλον αυτό, και ιδιαίτερα μετά την ενεργοποίηση του APS για την τιτλοποίηση των NPEs, αναμένεται να εκδηλωθούν οι επόμενες κινήσεις βελτίωσης της πιστοληπτικής διαβάθμισης του χρέους, του οποίου το κόστος εξυπηρέτησης θα συνεχίσει να μειώνεται. Άλλωστε, πριν από το τέλος του έτους, εκτός απροόπτου, αναμένεται να έχει αρχίσει να τρέχει η διαδικασία προεξόφλησης του δανείου του ΔΝΤ αλλά και των ομολογιακών εκδόσεων που είχαν μείνει εκτός της αναδιάρθρωσης του PSI.  Ειδικά με τα ομόλογα του PSI η αναδιάρθρωση ενδέχεται να είναι εντυπωσιακή.

Ευρωπαϊκή “στήριξη” για τα ελληνικά NPEs και NPLs

Γιατί η διατήρηση του αρνητικού επιτοκιακού περιβάλλοντος ευνοεί την “αγορά” των NPLs

Η βεβαιότητα πως η ΕΚΤ είναι υποχρεωμένη όχι μόνο να συνεχίσει, αλλά και να ενισχύσει τη “χαλάρωση” της νομισματικής της πολιτικής την επόμενη περίοδο, ίσως και πριν από την αποχώρηση του Μάριο Ντράγκι και την αντικατάστασή του από την Κριστίν Λαγκάρντ, φαίνεται να διαμορφώνει το κατάλληλο περιβάλλον στήριξης στη “νεόκοπη” αγορά των ελληνικών NPEs και NPLs.

Παράγοντες διεθνών επενδυτικών τραπεζών, στους οποίους απευθύνθηκε το “Κ” προκειμένου να ερμηνεύσει το έντονο ενδιαφέρον που εμφανίζεται τους τελευταίους μήνες για την απορρόφηση μεγάλων πακέτων NPLs, υποστηρίζουν ότι βασικό στοιχείο αυτού του ενδιαφέροντος είναι το γεγονός ότι η δυνατότητα των τραπεζών αλλά και των επενδυτικών funds να διασφαλίσουν επενδύσεις με επαρκή για τη στήριξη των ισολογισμών τους απόδοση έχει εκλείψει λόγω των αρνητικών επιτοκίων.

Ήδη η πλειονότητα των κρατικών ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης κινείται σε αρνητικά επίπεδα.

Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις, “μεγάλες γερμανικές, γαλλικές και ιταλικές τράπεζες –και επενδυτικά funds– είναι παγιδευμένες σε επιτοκιακά swaps που στηρίζονταν στη βεβαιότητα για το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης μετά το 2018.

Η αλλαγή πλεύσης από την ΕΚΤ έχει δημιουργήσει ασφυκτικές πιέσεις αναζήτησης αποδόσεων σε όλες τις κατευθύνσεις…”.

Το γεγονός ότι ο Μάριο Ντράγκι, ιδιαίτερα μετά το τελευταίο δ.σ., κατέστησε σαφές ότι η ΕΚΤ θα επιστρέψει, λόγω της οικονομικής επιβράδυνσης στην Ευρωζώνη, σε πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης, διαβεβαιώνοντας ταυτόχρονα ότι δεν πρόκειται να υπάρξει αύξηση επιτοκίων τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2020, έχει ενισχύσει την τάση αναζήτησης αποδόσεων προς κάθε κατεύθυνση.

Μέσα στο περιβάλλον αυτό οι πωλήσεις πακέτων NPLs και οι τιτλοποιήσεις τους έχουν αρχίσει να προσελκύουν την προσοχή των αγορών, σε συνάρτηση πάντα με τη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα και τη βεβαιότητα από πλευράς της Κομισιόν ότι η οικονομία στην Ελλάδα θα κινηθεί σε θετικούς ρυθμούς σε σύγκριση με εκείνους της Ευρωζώνης.

Τα πακέτα των NPLs, πέραν της πολύ χαμηλής τιμής στην οποία διατίθενται και ελκύουν το ενδιαφέρον επενδυτικών funds, στηρίζονται από την προσδοκία ενίσχυσης του ρυθμού ανάκαμψης της οικονομίας, γεγονός που μπορεί να εκτινάξει τις πραγματικές τους αποδόσεις.

Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, η διαδικασία προώθησης των σχετικών κινήσεων από πλευράς τραπεζών είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό συναρτημένη με τις προσδοκίες για την υλοποίηση των δημοσιονομικών στόχων και τις δυνατότητες ενίσχυσης του ρυθμού ανάπτυξης ειδικά την κρίσιμη διετία 2019-2020.

Πλεονάσματα και NPLs

Κατά γενική ομολογία, ο συνδυασμός υποχρεώσεων που έχει δεχτεί η Ελλάδα με τη συμφωνία του Ιουνίου του 2018 και ενός περιβάλλοντος οικονομικής επιβράδυνσης στην Ευρωζώνη είναι εξαιρετικά δύσκολο να οδηγήσει σε αυξημένους ρυθμούς ανάπτυξης υπό την πίεση της διασφάλισης πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ.

Άλλωστε, όπως αρμόδια κοινοτικά στελέχη αναγνωρίζουν, οι δεσμεύσεις αυτές είχαν οριστικοποιηθεί με εντελώς διαφορετικές προβλέψεις για την οικονομία της Ευρωζώνης. Οι προβλέψεις αυτές άλλαξαν απότομα στα τέλη του 2018, καθώς η Ευρωζώνη, λόγω εσωτερικών αλλά και εξωτερικών εξελίξεων, οδηγείται σε ένα περιβάλλον οικονομικής επιβράδυνσης. Η “αλλαγή” αυτή, παρότι θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για μια αναθεώρηση του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων, εντούτοις φαίνεται ότι αποφεύγεται ως θέμα που μπορεί να μπει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, λόγω της πολιτικής αστάθειας σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης (π.χ. Ιταλία), της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένης.

Αναδεικνύεται, όμως, ένα άλλο επιχείρημα, καθαρά “λογιστικό”, που δεν αφορά αναθεώρηση πολιτικής απόφασης, αλλά προσαρμογή στα δεδομένα βάσης στα οποία στηρίχθηκαν οι αποφάσεις του Ιουνίου του 2018, ήτοι το ύψος του ετήσιου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους.

Όπως αποδεικνύεται από την αποτύπωση των υποχρεώσεων από τον ΟΔΔΗΧ, λόγω της συνεχούς μείωσης των επιτοκίων δανεισμού του ελληνικού Δημόσιου έχει ήδη δημιουργηθεί ένα περιθώριο της τάξης περίπου του 0,5%, που θα επιβεβαιωθεί, εκτός απροόπτου, από την εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2019. Και, κατά τα φαινόμενα, θα ισχύει και το 2020.

Η “λογιστική” αυτή βάση και όχι μια αλλαγή πολιτικής ή αναθεώρηση της συμφωνίας του Ιουνίου του 2018 έχει αρχίσει να τίθεται στο τραπέζι και ενδεχομένως να αποτελέσει θέμα συζήτησης για το Eurogroup από τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Μια τέτοια εξέλιξη θα δημιουργούσε καλύτερο περιβάλλον και για την προώθηση των NPLs, καθώς θα αύξανε κατακόρυφα την ελκυστικότητα και πιθανώς και τις τιμές τους…

Μοιραστείτε το άρθρο

Περισσότερα Νέα