Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνος Πύργου: Αφιέρωμα στην Αγία και Μεγάλη Τετάρτη
ΤΗΣ ΑΛΕΙΨΑΣΗΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΜΥΡΟ – ΙΕΡΟΣ ΝΙΠΤΗΡΑΣ
“Τη Αγία και Μεγάλη Τετάρτη της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν ποιείσθαι οι θειότατοι πατέρες εθέσπισαν, ότι προ του σωτηρίου πάθους μικρόν τούτο γέγονε”
«ΤΗΣ ΑΛΕΙΨΑΣΗΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΜΕ ΜΥΡΟ».
Μεγάλη Τετάρτη αγαπητοί μας Χριστιανοί και φτάνουμε στην μέση της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδας! Την Μ. Τετάρτη τιμάμε τη μετάνοια της αμαρτωλής γυναικός, η οποία άλειψε με μύρο από ευγνωμοσύνη τα πόδια του Κυρίου, λίγο πριν το Πάθος Του. Οι άγιοι πατέρες όρισαν να θυμόμαστε και να τιμάμε αυτή την ημέρα μια αμαρτωλή γυναίκα, η οποία αποφάσισε να μετανοήσει ειλικρινά και εξωτερικεύοντας αυτή τη σωτήρια παρόρμησή της άλειψε τα πόδια του ελεήμονα Χριστού με πολύτιμο μύρο. Επειδή η μετάνοια είναι βασική προϋπόθεση για τη σωτηρία κάθε ανθρώπου, η μεγάλη μετάνοια της γυναικός αυτής αποτελεί λαμπρό παράδειγμα για κάθε πιστό και επειδή το γεγονός της μετάνοιας είναι ένας δύσκολος αγώνας και ένα επώδυνο πάθος αυτοταπείνωσης, καθόρισαν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, να είναι αφιερωμένη η προηγούμενη ημέρα πριν τη σύλληψη του Κυρίου μας, στην μετάνοια της πόρνης γυναικός.
Το γεγονός αυτό το διέσωσαν και οι τέσσερις Ευαγγελιστές (Ματθ.κστ΄6-13, Μαρκ.ιδ΄3-9, Λουκ.ζ΄36-50, Ιωάν.ιβ΄1-8) με κάποιες μικροδιαφορές στις διηγήσεις τους. Αναλυτικότερη και σαφέστερη είναι εκείνη του Λουκά. Ο Χριστός λίγο πριν το πάθος Tου, μετά την Aνάσταση του Λαζάρου, σε κάποια πόλη προσκλήθηκε να δειπνήσει στο σπίτι κάποιου πλουσίου Φαρισαίου, ονόματι Σίμωνος. Και ενώ συνέτρωγε ο Χριστός με τους συνδαιτυμόνες του, μπήκε στην οικία μια αμαρτωλή γυναίκα, γνωστή πόρνη της περιοχής, έχοντας στα χέρια της ακριβότατο αγγείο γεμάτο με πολύτιμο και πανάκριβο μύρο. Πλησίασε το Χριστό, έχυσε ένας μέρος από το μύρο στην κεφαλή και το σώμα του Κυρίου και με το υπόλοιπο και τα ασταμάτητα δάκρυά της έβρεχε και έπλυνε τα πόδια του Χριστού. Τέλος έλυσε την πλούσια πλεξούδα των μαλλιών της και άρχισε να σκουπίζει τα άχραντα πόδια του Δασκάλου.
Ο Χριστός έμεινε ατάραχος, όχι όμως και οι παραβρισκόμενοι. Ο μεν οικοδεσπότης Φαρισαίος σκανδαλίσθηκε με τη θέα της πόρνης και ακόμα περισσότερο με το άγγιγμά της, στο σώμα του Ιησού. Διερωτόταν, πως είναι δυνατόν, προφήτης όντας, ο καλεσμένος του ραβίνος να μην διαγνώσει ότι η γυναίκα αυτή είναι αμαρτωλή και να μην τη διώξει κακείν κακώς, όπως θα έκανε ο ίδιος και οι όμοιοί του Φαρισαίοι. Ο φιλάργυρος και ανάξιος μαθητής του Χριστού, ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, μέτρησε τη μεγάλη αξία του μύρου, το οποίο κατά τη γνώμη του “πήγε χαμένο”, ενώ θα μπορούσε να πουληθεί και να δοθεί δήθεν στους φτωχούς. Ουσιαστικά όμως ο μέλλων προδότης μαθητής δεν ενδιαφέρονταν για τους φτωχούς, αλλά για τη δική του τσέπη, γιατί ήταν κλέφτης.
Ο Χριστός έδωσε απάντηση και στους δύο “σκανδαλισθέντες” από το γεγονός αυτό. Στον μεν Φαρισαίο απάντησε πως η γυναίκα αυτή έδωσε περίσσια και εγκάρδια περιποίηση, σε αντίθεση με αυτόν που τον κάλεσε προφανώς τυπικά και επιδεικτικά στο σπίτι του. Στον δε δόλιο Ιούδα απάντησε πως τους φτωχούς θα τους έχουν πάντοτε μαζί τους και έχουν χρέος και καθήκον να τους ελεούν, όμως το μύρο ετούτο είναι δωρεά μιας πονεμένης καρδιάς προς τον ελεήμονα Κύριο του κόσμου. Το πολύτιμο μύρο ήταν μια μικρό δείγμα της μεγάλης μετάνοιας και ευγνωμοσύνης αυτής της γυναίκας. Έτσι γύρισε τέλος προς αυτή και της είπε: “αφέονται σου αι αμαρτίαι… η πίστις σου σέσωσε σε, πορεύου εις ειρήνην”. Τα τελευταία αυτά λόγια εξόργισαν περισσότερο τους συγκεντρωμένους, Ποιος είναι αυτός που μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες;
Ὑπὲρ τὴν Πόρνην Ἀγαθὲ ἀνομήσας,
δακρύων ὄμβρους οὐδαμῶς σοι προσῆξα,
ἀλλὰ σιγῇ δεόμενος προσπίπτω σοι,
πόθῳ ἀσπαζόμενος, τοὺς ἀχράντους σου πόδας,
ὅπως μοι τὴν ἄφεσιν, ὡς Δεσπότης παράσχῃς,
τῶν ὀφλημάτων κράζοντι Σωτήρ.
Ἐκ τοῦ βορβόρου τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με.
«ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ».
Το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης τελείται στους Ιερούς Ναούς μας το μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου. Το Ευχέλαιο ή Άγιο Έλαιο είναι το τελευταίο από τα επτά μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας και είναι και αυτό Θεοσύστατο, για το οποίο υπάρχει στην Αγία Γραφή σαφής παραγγελία του Αγίου Αποστόλου Ιακώβου του Αδελφοθέου να γίνεται. Υπάρχουν και στην Ιερή Παράδοση μαρτυρίες, ότι ανέκαθεν γινόταν ως μυστήριο της Εκκλησίας. Η παραγγελία και σύσταση του Αδελφοθέου Ιακώβου είναι αυτή: “ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τοὺς Πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καὶ προσευξάσθωσαν ἐπ’ αὐτὸν ἀλείψαντες αὐτὸν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου καὶ ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα (τον άρρωστο δηλαδή), καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος κἂν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ.” (Ιακ. ε’ 14-15). ΤΙ μας λέγει, λοιπόν, ο Απόστολος Ιάκωβος για το Ιερό Ευχέλαιο; Όταν κάποιος, μας λέγει, είναι άρρωστος, να καλούμε τους Πρεσβυτέρους της Εκκλησίας και να προσεύχονται γι᾽αυτόν και να τον απαλείφουν με λάδι στο όνομα του Κυρίου. Και αυτή η προσευχή που γίνεται με πίστη ότι ο Χριστός όντως μπορεί να θεραπεύσει τον πάσχοντα, είναι αυτή που τελικά τον σώζει και δεν σώζει μόνο τον σωματικά ασθενή, αλλά και τον πνευματικά και ψυχικά άρρωστο.
Από την Ιερή Παράδοση έχουμε μαρτυρίες του Ωριγένη και του Αγίου Χρυσοστόμου, οι οποίοι αναφέρουν, ότι το μυστήριο αυτό γινόταν και η χρίση με άγιο έλαιο των ασθενών μάλιστα λάμβανε χώρα συνδυασμένη πάντα με μετάνοια και εξομολόγηση. Από αυτά φαίνεται και ποιος είναι ο ιερός σκοπός του μυστηρίου αυτού. Πρώτον, η σωματική θεραπεία και ίαση του ασθενή “καὶ ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα, καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος”, λέει ο θείος Ιάκωβος. Και δεύτερον, η συγχώρηση των αμαρτιών του, αφού βέβαια γίνεται και η εξομολόγηση μαζί με το Ευχέλαιο. Είναι αναγκαία και εδώ η εξομολόγηση του αρρώστου, αλλά και των οικείων του ακόμη που κάνουν το Ευχέλαιο για την ίαση και θεραπεία του, διότι είναι πιθανό να έχει υποπέσει σε αμαρτήματα ο ασθενής και αυτές οι αμαρτίες του να στέκουν αφορμή και αιτία της ασθένειάς του.
Πρέπει λοιπόν να φύγει η αιτία της ασθένειας, για να επέλθει και με τη χάρη του Ευχελαίου η θεραπεία από την ασθένεια. Αλλά και των οικείων και συγγενών του είναι προς αυτό αναγκαία η εξομολόγηση, διότι χρειάζεται και αυτοί που ζητούν τη θεραπεία του αρρώστου τους να είναι μετανοημένοι και εξομολογημένοι. Τότε πιάνει και ο λόγος του Αποστόλου Ιακώβου που λέει “κἂν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ”, Πάλι επίσης κατά το λόγο του Ιακώβου. Λέει και μία ευχή του ιερού μυστηρίου “Πάτερ άγιε, ιατρέ των ψυχών και των σωμάτων, ο πέμψας τον μονογενή σου Υιόν, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, πάσαν νόσον ιώμενον και εκ θανάτου λυτρούμενον, ίασαι και τον δούλον σου (τούτον) εκ της περιεχούσης αυτόν σωματικής και ψυχικής ασθενείας, και ζωοποίησον αυτόν διά της χάριτος του Χριστού σου”.
Στο Μυστήριο του Ευχελαίου τα ορατά στοιχεία είναι το λάδι, το κρασί οι ευχές της Εκκλησίας μας και η σταυροειδής χρίση του ασθενούς και των πιστών στο μέτωπο, στο πιγούνι, στα μάγουλα και στις παλάμες. Μ’ αυτή την χρίση, ζητούμε από τον Κύριο να θεραπεύσει το πνεύμα, τις σκέψεις και ολόκληρο τον εσωτερικό μας κόσμο. Ακόμη, να δίνει δύναμη σ’ εκείνα τα μέλη του σώματος με τα οποία κάνουμε τις περισσότερες πράξεις (π.χ. τα χέρια είναι τα μέλη που εκτελούν τις εντολές του μυαλού μας). Αόρατο δε είναι η Θεία Χάρη, η οποία και τον ασθενή θεραπεύει, αν αυτό είναι το θέλημα του Θεού, και την άφεση αμαρτιών χορηγεί με την προϋπόθεση που αναφέραμε, της μετάνοιας και της εξομολόγησης.
Κατά την διάρκεια του Ιερού Ευχελαίου, διαβάζονται επτά Απόστολοι, επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές. Με αυτό τον τρόπο ευλογείται το λάδι και το κρασί, Κανονικά, η τέλεση του Ιερού Μυστηρίου γίνεται από επτά Ιερείς, όσα και τα αναγνώσματα, αλλά και οι ευχές που διαβάζονται. Το Ιερό Ευχέλαιο που τελείται την Μεγάλη Τετάρτη, έχει σχέση με την συγχώρεση, την μετάνοια, την ψυχική και σωματική θεραπεία τους, αφού βεβαίως οι Χριστιανοί μας, έχουν προσέλθει και στο Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως. Το Ιερό Ευχέλαιο, αλλά και τα άλλα έξι Ιερά Μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, είναι τα μόνα θεραπευτικά μέσα, για να βρει ο κάθε Χριστιανός την ψυχική και σωματική του θεραπεία όπως προαναφέρθηκε. Είναι η οδός, που μας οδηγεί στο πανάγιο Πνεύμα. Είναι η ενέργεια του Παναγίου Πνεύματος. Είναι ο μόνος δρόμος, για να φθάσουμε στον αγιασμό και στην σωτηρία της ψυχής μας. Γι’ αυτό, ας πλησιάζουμε με πίστη την Χάρη του Θεού και ας ζητήσουμε το έλεος της φιλανθρωπίας Του, προσευχόμενοι να έχουμε την υγεία της ψυχής και του σώματος, έτσι ώστε να αξιωθούμε να γευθούμε την χαρά της λαμπροφόρου Αναστάσεως του Χριστού μας. Αμήν!
ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΗΔΗΜΑΣ
