Η Λαγκάρντ της ΕΚΤ πόσο θα διαφέρει από τη Λαγκάρντ του ΔΝΤ;

[ad_1]

Του Γ. Αγγέλη

Η Λαγκάρντ ήταν εξαρχής ένα ισχυρό “αουτσάιντερ” για την κούρσα της διαδοχής του Ντράγκι. Και κέρδισε την κούρσα για τη θέση του προέδρου της ΕΚΤ για τα επόμενα οκτώ χρόνια.

Αναλαμβάνοντας τη θέση αυτή στα 63 της χρόνια, έχει ένα διπλό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της: έχει μεγάλη πείρα ως πολιτικός, έχοντας θητεύσει δύο φορές ως υπουργός, ενώ ταυτόχρονα στη θητεία της στο ΔΝΤ –αναλαμβάνοντας μετά την “πτώση” του Στρος Καν– χειρίστηκε τη μεγαλύτερη μεταπολεμική κρίση (2008, κατάρρευση Lehman Brothers).

Παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη από τον Μάριο Ντράγκι, με τον οποίο συνεργάστηκε ασμένως ακόμα και όταν το ΔΝΤ είχε αντίθετη θέση με τους Ευρωπαίους (υπόθεση Grexit), δεν θα δυσκολευτεί να συνεχίσει στην ίδια γραμμή, καθώς η θέση του ΔΝΤ συμβαδίζει με εκείνη της ΕΚΤ όσον αφορά τη νομισματική πολιτική αλλά και τη σχέση που αυτή πρέπει να έχει με τη δημοσιονομική πολιτική.

Με άλλα λόγια, είναι υπέρ της διατήρησης μιας χαλαρής νομισματικής πολιτικής, ενώ είναι υπέρ της άποψης ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συμβαδίσουν με τις κεντρικές τράπεζες και να στηρίξουν την οικονομική δραστηριότητα με όλα τα περιθώρια δημοσιονομικής πολιτικής που υπάρχουν σε κάθε χώρα.

Στη βάση αυτής της “γραμμής”, που υπηρετούσε στο ΔΝΤ και της οποίας εμφανίζεται ως “μάχιμος” υποστηρικτής, βρίσκεται η εκτίμηση ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται μπροστά σε έναν νέο κύκλο οικονομικής επιβράδυνσης. Λόγω αφενός των ισχυρών γεωπολιτικών συγκρούσεων και του εμπορικού πολέμου μεταξύ των μεγάλων οικονομικών εταίρων και αφετέρου γιατί οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν πλέον να επαναφέρουν τη νομισματική πολιτική τους σε “φυσιολογικά” επίπεδα χωρίς να προκαλέσουν ένα βίαιο φρενάρισμα στην παγκόσμια οικονομία.

Η φούσκα του χρέους

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο και με τη “φούσκα” του ιδιωτικού χρέους να έχει χτυπήσει… κόκκινο, το ΔΝΤ “ανησυχεί” σφόδρα για τις αντοχές του τραπεζικού συστήματος και την επίδραση που η οικονομική επιβράδυνση θα έχει στη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, ειδικά στην Ευρώπη.

Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, η Λαγκάρντ συμφωνούσε και στήριξε τις παρεμβάσεις Ντράγκι, τις οποίες τώρα καλείται από τη θέση του προέδρου της ΕΚΤ να εφαρμόσει και να εξετάσει πώς θα τις πάει ακόμα ένα βήμα παραπέρα αν χρειαστεί στο άμεσο μέλλον…

Αξιοσημείωτο, πάντως, είναι ότι επί της θητείας της στο ΔΝΤ, και ειδικά τον τελευταίο χρόνο, έχει δώσει το πράσινο φως για τη δημοσίευση εκθέσεων και μελετών οι οποίες στρέφονται ανοιχτά εναντίον του “νεοφιλελευθερισμού” ως αιτίας δεινών για την οικονομία (!). Σε μια από αυτές τις εκθέσεις αναφέρεται συμπερασματικά ότι, “αντί να δημιουργήσει ανάπτυξη, ορισμένες πολιτικές του νεοφιλευθερισμού έχουν αυξήσει τις ανισότητες και βάζουν σε αμφισβήτηση τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη…”.

Στην τελευταία διετία και πριν από την εμφάνιση ανάλογων εκτιμήσεων στην Ευρωζώνη (ΕΚΤ) είχε προειδοποιήσει ότι η σταθερότητα της αναπτυξιακής πορείας της Ευρωζώνης θα αμφισβητηθεί από τις εξελίξεις και είχε συστήσει την υιοθέτηση περισσότερο υποστηρικτικών πολιτικών για την ανάπτυξη αλλά και τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος.

Με έναν διακριτικό αλλά σαφή τρόπο, το ΔΝΤ επί Λαγκάρντ έχει προειδοποιήσει για τις “δυσκολίες” των κεντρικών τραπεζών να επανέλθουν σε φυσιολογικά επίπεδα νομισματικής πολιτικής, ήδη από τις πρώτες προσπάθειες της Fed να αρχίσει την απόσυρση από τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Στο πλαίσιο των συνεπειών αυτής της πολιτικής, άλλωστε, το ΔΝΤ έδειξε ετοιμότητα στην αντιμετώπιση των συνεπειών του “tapering” με την άμεση και πρωτοφανή σε μέγεθος (πέραν της Ελλάδας) δανειoδότηση της Αργεντινής.

Τι φέρνει για την Ελλάδα η άφιξη της Λαγκάρντ στην ΕΚΤ

Η εγκατάσταση της Λαγκάρντ στον ουρανοξύστη της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη αναμένεται να επηρεάσει διακριτικά τη στάση της έναντι της συμφωνίας για τη διάρθρωση του ελληνικού χρέους σε δύο επίπεδα.

– Η Λαγκάρντ, παρά το ότι το ΔΝΤ επέμενε στην τελευταία φάση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους σε ένα επιπλέον “κούρεμα”, την τελευταία στιγμή έκανε… πίσω. Και αποδέχθηκε σιωπηρά τη συμφωνία του Ιουνίου του 2018, χωρίς “κούρεμα”. Ποτέ, όμως, δεν άλλαξε τη θέση της και την εκτίμησή της, σύμφωνα με την οποία τα πλεονάσματα που προβλέπει η συμφωνία αυτή είναι πολύ υψηλά και γι’ αυτό “φρενάρουν” την  οικονομική ανάκαμψη. Άλλωστε, ακόμα και η αναγνώριση από πλευράς ΔΝΤ του λάθους των πολλαπλασιαστών που έκαναν οι “τεχνικοί” του για τα μέτρα που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα ενισχύει αυτή την άποψη. Το πλαίσιο αυτό είναι σε κάθε περίπτωση ευνοϊκό για την επαναδιαπραγμάτευση του ύψους των πλεονασμάτων ίσως και πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους. Αυτό, βέβαια, θα ανοίξει και πάλι το θέμα της διευθέτησης του χρέους, καθώς το ύψος των πλεονασμάτων συνδέεται άμεσα με τη ρύθμιση της εξυπηρέτησης του χρέους.

– Το σημείο που η άποψη της Λαγκάρντ ίσως κάνει τα πράγματα περισσότερο δύσκολα για την Ελλάδα είναι αυτό που αφορά τις τράπεζες. Ανέκαθεν επί της θητείας η θέση του ΔΝΤ ήταν ότι η εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα απαιτούσε περισσότερα κεφάλαια. Και για τον λόγο αυτό ζητούσε τη χρήση κεφαλαίων του τρίτου δανείου (ESM) να χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίησή τους. Αυτό είχε απορριφθεί από την Κομισιόν, με τη σιωπηρή συμφωνία της ΕΚΤ. Παραμένει όμως για την κυρία Λαγκάρντ μια θέση την οποία δεν έχει θέσει υπό αμφισβήτηση μέχρι σήμερα…