Διπλή “ρήτρα” στα σενάρια παρεμβάσεων στις συντάξεις

[ad_1]

Του Δ. Κατσαγάνη

Υπό την αίρεση των δημοσιονομικών αντοχών αλλά και των αναμενόμενων αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σε σχέση με τη συνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου βρίσκονται τα σενάρια αύξησης των κύριων συντάξεων τα οποία εξετάζει το Υπ. Εργασίας.

Αυτό αναφέρουν στο Capital.gr στελέχη των ταμείων με γνώση των σεναρίων αυτών, σημειώνοντας πως η εξεταζόμενη αύξηση μπορεί να δοθεί μέσω της αύξησης των ποσοστών αναπλήρωσης για όσους έχουν πάνω από 25-30 χρόνια ασφάλισης, όπως είχαν αρχίσει να σκέφτονται στην ΝΔ αμέσως μετά την εκλογή της στην κυβέρνηση.

Ωστόσο, τα στελέχη του Υπ. Εργασίας, τα οποία εξετάζουν το ενδεχόμενο αυτό, δεν έχουν καταλήξει αν μία τέτοια πιθανή παρέμβαση θα αφορά και στους λεγόμενους παλιούς συνταξιούχους (δηλ. εκείνους που συνταξιοδοτήθηκαν βάσει των διατάξεων που ίσχυαν προ του νόμου Κατρούγκαλου) και όχι μόνο στους νέους και στους μελλοντικούς ή μόνο τους νέους (δηλ. όσους συνταξιοδοτήθηκαν βάσει του ν. Κατρούγκαλου) και τους μελλοντικούς (δηλαδή εκείνους που θα συνταξιοδοτηθούν με βάση τις διατάξεις που σχεδιάζει να θεσπίσει η κυβέρνηση) ή μόνο τους μελλοντικούς.

Και αυτό γιατί το δημοσιονομικό κόστος διαφέρει δραματικά ανάλογα με το ποιο από τα παραπάνω “εύρος” δικαιούχων της εξεταζόμενης αύξησης επιλεχθεί.

Προφανώς, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το δημοσιονομικό κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο αν επιλεγεί  να δοθεί αύξηση και στους παλιούς συνταξιούχους (και όχι μόνο στους νέους και τους μελλοντικούς) σε σχέση με το ενδεχόμενο να δοθεί μόνο στους νέους και τους μελλοντικούς ή πολλώ δε μάλλον μόνο στους μελλοντικούς…

Το ζήτημα του κόστους έχει αποκτήσει πλέον σημαντικές διαστάσεις, λόγω της επίσημης παραδοχής της νέας διοίκησης του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, ότι φέτος ο οργανισμός θα έχει δημοσιονομικό έλλειμμα κοντά στα 50 εκατ. ευρώ, αντί για το πλεόνασμα 250 εκατ. ευρώ, το οποίο προέβλεπε η προηγούμενη κυβέρνηση και η διοίκηση.

Πληροφορίες του Capital.gr αναφέρουν πως το έλλειμμα ενδέχεται, όμως, φέτος να προσεγγίσει ακόμα και τα 250-300 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της υπο – απόδοσης που έχει σημειωθεί στις εισπράξεις από τις ρυθμίσεις –κατασχέσεις.

Παράλληλα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αν δεν ληφθούν θεσμικές παρεμβάσεις από την κυβέρνηση, ενδέχεται το φετινό έλλειμμα (είτε το επίσημο, είτε το ανεπίσημα προβλεπόμενο) να επαναληφθεί και το 2020.

Για παράδειγμα, φέτος, μέσω πιστώσεων του κρατικού προϋπολογισμού, ο ΕΦΚΑ πρέπει να αποδώσει συνολικά περίπου 550 εκατ. ευρώ στον “κουμπαρά” του ΑΚΑΓΕ και στον ΕΟΠΥΥ προκειμένου να καλύψει την “τρύπα” που άφησε πίσω του ο υπολογισμός των εισφορών αλληλεγγύης συνταξιούχων και των εισφορών υγείας επί των “παλιών” συντάξεων που θα επανυπολογιστούν, βάσει διάταξης που ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Η επιχορήγηση αυτή προξένησε ανάλογη “τρύπα” στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ. Αν αυτή η διάταξη δεν αλλάξει ή καταργηθεί –όπως ήδη εισηγούνται στελέχη του αρμοδίου Υπουργείου- τότε και τον επόμενο θα πρέπει να επιχορηγήσει με ίδιο ή παρόμοιο ποσό τον ΑΚΑΓΕ και τον ΕΟΠΥΥ, προκαλώντας ανάλογη “τρύπα” στον προϋπολογισμό του. Επίσης, φέτος, ο ΕΦΚΑ έπρεπε να επιστρέψει 120 εκατ. ευρώ στους μη μισθωτούς, προκειμένου να τους εξοφλήσει τα πιστωτικά υπόλοιπά που προέκυψαν από την τελευταία εκκαθάριση των εισφορών τους.

Αν συνεχίσει να ισχύει και το 2020 το ίδιο σύστημα υπολογισμού των εισφορών και, έτσι, όχι μόνο ο ΕΦΚΑ θα εισπράττει χαμηλά ποσά από τις εισφορές των μη μισθωτών αλλά θα επιστρέφει κιόλας εισφορές, τότε πάλι θα έχει “τρύπα” στον προϋπολογισμό του.

Το σημερινό “καθεστώς” των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τον ΑΚΑΓΕ και τον ΕΟΠΥΥ και των χαμηλών εσόδων από τις εισφορές των μη μισθωτών, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, δύσκολο μπορεί να αντέξει “ως έχει” τις συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις του ΕΦΚΑ, αλλά και του ΕΤΕΑΕΠ το 2020, αν όχι και του 2019.

Πέραν από τις τακτικές ανάγκες πληρωμής των ήδη καταβαλλομένων συντάξεων, υπάρχει το “καυτό” μέτωπο των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, οι εκκρεμείς αιτήσεις για κύριες συντάξεις φτάνουν κοντά στις 80.000. Το κόστος ικανοποίησης τους (στην υποθετική περίπτωση που όλες τους έχουν επαρκή δικαιολογητικά) ανέρχεται κοντά στα 350 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, εκκρεμούν οι αποφάσεις του ΣτΕ σε σχέση με τη συνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου.

Αν κριθεί συνταγματικός, το κόστος των αναδρομικών φτάνει τα 2,5 δισ. ευρώ. Αν κριθεί αντισυνταγματικός, το κόστος φτάνει τα 12 δισ. ευρώ. Τα περιθώρια των παρεμβάσεων προς την κατεύθυνση της εξεταζόμενης αύξησης των συντάξεων αλλά και του “εύρους” των δικαιούχων της.

Και όλα αυτά, ενώ το ΔΝΤ, στην τελευταία έκθεση του για την Ελλάδα,, ζητά ουσιαστικά να κοπούν οι αρνητικές προσωπικές διαφορές που προέκυψαν μετά τον υπολογισμό των παλιών συντάξεων με βάση το νόμο Κατρούγκαλου. Να σημειωθεί πως το ετήσιο κόστος των αρνητικών προσωπικών διαφορών ανέρχεται στα 3,5 δισ. ευρώ…