Της Αλεξάνδρας Γκίτση
Σε αγώνα δρόμου να μη χαθεί ούτε ένα σεντς από τον υπολειπόμενο “κουμπαρά” των 17 δισ. ευρώ από το τρέχον ΕΣΠΑ, αλλά και να αξιοποιηθεί όσο το δυνατόν καλύτερα το συγκεκριμένο ποσό, έχει επιδοθεί η νέα ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Η κυβέρνηση παρέλαβε μια χαμηλή δυναμική στην αξιοποίηση των διαθέσιμων κονδυλίων την οποία πρέπει να αναστρέψει άμεσα. Η συνολική απορρόφηση είναι μόλις στο 28% ενώ μέχρι στιγμής τη φετινή χρονιά έχουν απορροφηθεί μόλις 650 εκατ. ευρώ από τον στόχο που είχε τεθεί και ήταν στα 3,2 δισ. ευρώ. Δηλαδή μέσα στους 5 μήνες μέχρι το τέλος της χρονιάς αυτά τα 2,55 δισ. ευρώ πρέπει να απορροφηθούν.
Συνολικά το ποσοστό της απορρόφησης είναι μόλις στο 28% στο σύνολο, ή στο 25% στο σύνολο των τομεακών και 24% στο σύνολο των Περιφερειακών, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία –αρχών Αυγούστου– που έχει το “Κ”. Η χαμηλότερη απορρόφηση καταγράφεται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα Αλιεία και Θάλασσα 13%, στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα 23%, στην Ήπειρο, 19%, στο Β. Αιγαίο 19,6% αλλά και στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 16%. Αντιθέτως επιχειρησιακά προγράμματα, όπως Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, και Τεχνική Βοήθεια αν και είναι “κάτω από τη βάση” 41,7% και 44,3% αντίστοιχα, εντούτοις έχουν καλύτερες επιδόσεις.
Την ίδια στιγμή “κάτω από τη βάση” του 50% βρίσκονται αρκετά επιχειρησιακά προγράμματα σε ό,τι αφορά τις νομικές δεσμεύσεις, παρά το γεγονός ότι σε αρκετά εξ αυτών το ποσοστό των ενταγμένων έργων ξεπερνά το 100%.
Αυτή τη δύσκολη άσκηση προκειμένου να μη χαθεί ούτε ένα σεντς καλείται να λύσει η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Πρακτικά αυτό σημαίνει, όπως είπε και ο αρμόδιος υπουργός Άδωνις Γεωργιάδης, στην πρόσφατη συνάντηση που είχε με τους δημοσιογράφους, ότι “πρέπει κάθε χρόνο ως το 2023 να δαπανούμε περί τα 5 δισ. ευρώ ετησίως. Πρέπει να τρέξουμε υπεράνθρωπα μέχρι το τέλος της προγραμματικής περιόδου να καταφέρουμε αυτό να το φτάσουμε στο 100%, γιατί αυτός είναι ο στόχος και εκεί θα κριθούμε”. “Είναι άθλος”, είπε ο υπουργός και συμπλήρωσε “άθλος για εμάς, για τις υπηρεσίες του υπουργείου, για τα εμπλεκόμενα υπουργεία. Είναι αγώνας δρόμου. Εγώ τουλάχιστον έχω δεσμευθεί να μη χάσουμε ούτε έναν πόρο, ούτε ένα ευρώ από τους πόρους του ΕΣΠΑ. Αυτός είναι ο στόχος μας αλλά δεν είναι εύκολο”.
Τι πρέπει γίνει μέχρι το τέλος του έτους
Μέχρι στιγμής, πάντως, η απορρόφηση του ΕΣΠΑ τη φετινή χρονιά με βάση τον σχεδιασμό που είχε γίνει υπολείπεται κατά 2,55 δισ. ευρώ. Δηλαδή είχε προϋπολογιστεί να απορροφηθούν 3,2 δισ. ευρώ, η απορρόφηση σήμερα φθάνει στα 650 εκατ. ευρώ με αποτέλεσμα να έχουν μείνει στο “ταμείο” 2,55 δισ. ευρώ. Δηλαδή μέσα στους 5 μήνες μέχρι το τέλος της χρονιάς αυτά τα 2,55 δισ. ευρώ να απορροφηθούν.
Παράλληλα η κυβέρνηση, και όχι μόνο η ελληνική, έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε αναθεώρηση προγραμμάτων από το τρέχον ΕΣΠΑ που δεν προχωρούν. Αυτό σύμφωνα με πληροφορίες θα γίνει έως το τέλος του έτους και θα επιτρέψει να “ξεμπλοκάρουν” κονδύλια από επιχειρησιακά προγράμματα τα οποία δεν προχωρούν και κονδύλια να μετακινηθούν σε επιτυχημένους άξονες όπως προβλέπεται στον σχετικό κανονισμό…
Προβλήματα εντοπίζονται όμως και σε έργα τα οποίου θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί προ πολλού και για τα οποία η Ελλάδα κινδυνεύει να κληθεί να επιστρέψει κοινοτικά χρήματα. Όπως τα 56 εκατ. ευρώ κοινοτικά χρήματα από το Ταμείο Συνοχής για το φράγμα Πείρου – Παραπείρου. Ένα έργο που είχε ξεκίνησε το 2004 σήμερα έχει ολοκληρωθεί το 98%, ωστόσο το έργο δεν έχει παραδοθεί πλήρως. Γραφειοκρατικά και προβλήματα του αναδόχου έχουν οδηγήσει σε εμπλοκή.
Επίσης μέχρι το τέλος της χρονιάς πρέπει να έχουν σταλεί οι φάκελοι για 14 εμβληματικά έργα όπως για τη γραμμή 4 του Μετρό αλλά και πολλά έργα διαχείρισης απορριμμάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, μέχρι στιγμής έχουμε καταθέσει μόλις 5 από τους συνολικά 19 φακέλους.
Η διπλή πρόκληση του ΕΣΠΑ
Η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων παραλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο του ΕΣΠΑ σε μια κρίσιμη περίοδο που σηματοδοτεί μια διπλή πρόκληση, ανέφερε στο “Κ” ο νέος Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, κ. Δημήτρης Σκάλκος.
Σημειώνοντας, “πρώτον, είμαστε υποχρεωμένοι να εντείνουμε τους ρυθμούς υλοποίησης των ενταγμένων έργων της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου 2014-2020 προκειμένου να διασφαλίσουμε την απορρόφηση των κοινοτικών πόρων στο σύνολό τους και κυρίως σε δράσεις αυξημένης προστιθέμενης αξίας για την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Καθώς οι συγχρηματοδοτούμενοι πόροι του ΕΣΠΑ αποτελούν το κύριο μέρος της “μαλακής χρηματοδότησης” της οικονομίας που αναζητά ρευστότητα και επενδύσεις, η αποτελεσματική αξιοποίησή τους πρέπει να αποτελέσει, τρόπον τινά, εθνική υπόθεση”.
“Είμαι υποχρεωμένος να πω ότι η σημερινή κατάσταση είναι σε αρκετούς τομείς ιδιαίτερα ανησυχητική, όχι όμως και μη αναστρέψιμη”, συμπλήρωσε ο ίδιος. Πώς θα αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση; Όπως ανέφερε ο κ. Σκάλκος στο “Κ” “θα αξιοποιήσουμε όχι μόνο τα προβλεπόμενα διαχειριστικά εργαλεία (σχέδια δράσης, διαδικασία αναθεώρησης των προγραμμάτων, κ.ά.) αλλά και τα νέα μέσα συντονισμού που εισάγει το “επιτελικό κράτος”, όπως οι διυπουργικές Επιτροπές Παρακολούθησης Δημοσίων Πολιτικών για την ταχεία συνεννόηση των συναρμόδιων υπουργείων”.
Ταυτόχρονα, όπως σημείωσε το υπουργείο, προχωρά στον σχεδιασμό των νέων επιχειρησιακών προγραμμάτων για την περίοδο 2021-2027. “Η ακολουθούμενη διαδικασία περιλαμβάνει στην πρώτη φάση της τη διαβούλευση με τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους και από την πλευρά μας φιλοδοξούμε να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο αντιπροσωπευτική αντανακλώντας τις πραγματικές ανάγκες της χώρας, με έμφαση στον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας ώστε να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις προκλήσεις του νέου και διαρκώς μεταβαλλόμενου εξωτερικού περιβάλλοντος” ανέφερε ο ίδιος.
Αναδημοσίευση από το “Κεφάλαιο”
