Αγία Σοφία: Ηχηρή παρέμβαση της Κομισιόν για να μην γίνει τέμενος
Την εκτίμηση ότι «η Αγία Σοφία είναι σύμβολο ανοχής, διαλόγου και δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε αυτά τα γεγονότα για να τροφοδοτήσουμε διαφωνία οποιασδήποτε μορφής μεταξύ των θρησκειών» εξέφρασε τη Δευτέρα από τις Βρυξέλλες ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν, Ερίκ Μαμέρ.
Ο κ. Μαμέρ επισήμανε πως «αντιλαμβανόμαστε ότι η Αγία Σοφία είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, αυτό είναι σημαντικό και αυτό το ζήτημα πρέπει να το δούμε υπό αυτή την οπτική».
Ερωτηθείς «για τις απόψεις προσωπικοτήτων της Τουρκίας σχετικά με το ζήτημα της Αγίας Σοφίας» ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν αρνήθηκε να προβεί σε κάποιο σχόλιο, ενώ στο ερώτημα αναφορικά με το ότι αν οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί «θα νιώθουν ότι καταπατώνται τα δικαιώματά τους εάν τους απαγορευτεί η είσοδος στο εμβληματικό κτίριο», είπε πως «η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου εκκρεμεί».
Το μείζον ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί έχει επικριθεί και από άλλους θρησκευτικούς και πολιτικούς ηγέτες.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, πνευματικός ηγέτης περίπου 300 εκατομμυρίων ορθόδοξων χριστιανών παγκοσμίως, δήλωσε ότι η μετατροπή του μουσείου σε τζαμί θα απογοήτευε τους χριστιανούς και θα προκαλούσε «ρωγμή» μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Ανάμεσα στους επικριτές της πρότασης ήταν και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο.
Η παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
Σημειώνεται, εξάλλου, ότι την Κυριακή, για το θέμα αυτό είχε τοποθετηθεί από τη Βαλύρα Μεσσηνίας και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, σημειώνοντας ότι οι Τούρκοι δεν θα τολμήσουν να μετατρέψουν την Αγία Σοφία σε τζαμί.
«Εκείνοι παίζουν με όποια παιχνίδια τύχουν στα χέρια τους. Είναι κι αυτό ένα παιχνίδι. Πιστεύω δεν θα το τολμήσουν», είπε ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος στο mesogeios tv.
Πατριάρχης Μόσχας: «Απειλή για ολόκληρο τον χριστιανικό πολιτισμό»
Νωρίτερα, στο θέμα της Αγίας Σοφίας και στην πρόθεση της Άγκυρας να τη μετατρέψει σε τζαμί, παρενέβη ο Πατριάρχης Μόσχας και πάσης Ρωσίας, Κύριλλος, ο οποίος έκανε λόγο για «απειλή ολόκληρου του χριστιανικού πολιτισμού».
«Η απειλή για την Αγία Σοφία είναι απειλή για ολόκληρο τον χριστιανικό πολιτισμό, και συνεπώς την πνευματικότητα και την ιστορία μας», δήλωσε ο Πατριάρχης Κύριλλος.
Παράλληλα, ο προκαθήμενος της Ορθόδοξης Ρωσικής Εκκλησίας εξέφρασε την ελπίδα ότι η τουρκική κυβέρνηση θα επιδείξει σύνεση και δεν θα προχωρήσει στην αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας.
«Ελπίζω για τη σύνεση της τουρκικής ηγεσίας. Η διατήρηση της τρέχουσας, ουδέτερης κατάστασης της Αγίας Σοφίας, ενός από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα του χριστιανικού πολιτισμού, έναν ναό – σύμβολο για εκατομμύρια Χριστιανούς σε όλο τον κόσμο, θα αναπτύξει περαιτέρω τις σχέσεις μεταξύ των λαών της Ρωσίας και της Τουρκίας, θα ενισχύσει τη διαθρησκευτική ειρήνη και αρμονία», πρόσθεσε ο Πατριάρχης Κύριλλος.
Για το ίδιο ζήτημα, σημειώνεται πως υπήρξε αντίδραση προ ημερών και από τον επικεφαλής του τμήματος Διεθνών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας, τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα.
«Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, έχοντας σοβαρές ανησυχίες. Περιμένουμε την επίσημη δημοσίευση της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου της Τουρκίας. Ελπίζουμε ότι δεν θα πραγματοποιηθεί η μετατροπή του ναού σε τέμενος», υπογράμμισε ο Ρώσος πατριάρχης.
Ο Ερντογάν κρατά το «κλειδί»
Η συζήτηση στο 10ο Τμήμα του τουρκικού ΣτΕ αφορούσε την ανάκληση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου του 1934, με εντολή του Κεμάλ Ατατούρκ, με την οποία η Αγία Σοφία μετατράπηκε από τέμενος σε μουσείο.
Το ίδιο τμήμα του τουρκικού ΣτΕ είχε αποφασίσει στο παρελθόν την ακύρωση αντίστοιχης απόφασης του 1945 του Υπουργικού Συμβουλίου, που αφορούσε τη μετατροπή σε μουσείο της Μονής της Χώρας. Η δίκη αυτή είχε ξεκινήσει και πάλι με προσφυγή του ίδιου συνδέσμου.
Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του εντός 15 ημερών.
Πήγες του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ τονίζουν ότι πιθανή απορριπτική απόφαση του δικαστηρίου δεν δεσμεύει την κυβέρνηση στο να προχωρήσει στην μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, όπως ζήτησε προ ημερών ο πρόεδρος Ερντογάν.
Πράγματι, όποια κι αν είναι η απόφαση του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου επί της ακύρωσης ή μη της απόφασης του 1934, απαιτείται απόφαση της Διοίκησης που θα λάβει η κυβέρνηση.
Υπό αυτή την έννοια, το «κλειδί» βρίσκεται στα χέρια του προέδρου Ερντογάν.
Αν δηλαδή η δικαστική απόφαση είναι απορριπτική ο Ερντογάν «νίπτει τα χείρας του» και μπορεί να κρυφτεί πίσω από αυτή λέγοντας ότι η Τουρκία είναι Κράτος Δικαίου. Αλλά ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, δηλαδή της απορριπτικής απόφασης, όπως έλεγαν στελέχη του AKP η κυβέρνηση μπορεί με νεώτερη απόφασή του Υπουργικού Συμβουλίου, που θα ακυρώνει στην πράξη εκείνη του 1934, να αλλάξει το καθεστώς λειτουργίας της Αγίας Σοφίας.
Αν, αντιθέτως, η απόφαση ανοίξει το δρόμο για τη μετατροπή του μνημείου σε τέμενος, ο Ερντογάν θα είναι και πάλι εκείνος που, με δικαστική έγκριση μάλιστα αυτή τη φορά, θα κρίνει αν και πότε θα είναι πολιτικά κατάλληλος ο χρόνος για να προχωρήσει στην εφαρμογή της απόφασης.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η απόφαση για αλλαγή του καθεστώτος λειτουργίας της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τέμενος εμπλέκει και την UNESCO, την έγκριση της οποίας δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα ζητήσει η Τουρκία ως οφείλει.
Το 1985 η Αγία Σοφία -μαζί με άλλα μνημεία της Κωνσταντινούπολης- εντάχθηκε στον Κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Η αλλαγή του status ενός τέτοιου μνημείου προϋποθέτει την απόφαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO. Κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει. Η Τουρκία έχει υπογράψει την Σύμβαση της UNESCO του 1972, άρα τυπικα τουλάχιστον είναι υποχρεωμένη να τηρήσει την υπογραφή της.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μέσα στην εβδομάδα αποκάλεσε τις αντιδράσεις για το θέμα «επίθεση στα κυριαρχικά μας δικαιώματα».
cnn.gr
